• 15 Ağustos 2025 / Cuma
  • Bu makale 55 kez okunmuştur.

Özel Eğitimde Beslenme Nasıl Olmalıdır

1. Bireysel Gereksinimlere Uygunluk

Her çocuğun gelişimsel, fiziksel ve zihinsel durumu farklıdır. Beslenme planı şu unsurları dikkate almalıdır:

  • Gelişimsel düzey

  • Sağlık durumu (alerjiler, metabolik rahatsızlıklar vb.)

  • Yutma ve çiğneme becerileri

  • Duyusal hassasiyetler (tat, doku, koku vb.)

  • Davranışsal özellikler (seçici yeme, aşırı yeme, yemek reddi vb.)

2. Dengeli ve Sağlıklı Beslenme

Özel gereksinimli bireyler de genel nüfus gibi sağlıklı ve dengeli bir diyete ihtiyaç duyar:

  • Proteinler: Et, yumurta, baklagiller

  • Karbonhidratlar: Tam tahıllar, sebzeler, meyveler

  • Yağlar: Sağlıklı yağlar (zeytinyağı, ceviz, avokado vb.)

  • Vitamin ve mineraller: Renkli sebzeler, meyveler, süt ürünleri

Not: Sindirim sorunları ya da bazı genetik/metabolik bozukluklar varsa diyetisyen kontrolünde özel diyetler uygulanabilir (örneğin glutensiz/kaseinsiz diyet gibi).

3. Yemek Eğitimine ve Bağımsızlığa Destek

Özellikle otizm, down sendromu veya zihinsel engeli olan bireylerde yemek yeme becerileri gelişimsel destekle öğretilmelidir:

  • Kaşık, çatal kullanma becerileri

  • Yemeği tanıma ve isteme

  • Kendi kendine beslenme alışkanlıkları

  • Masada oturma, sıraya uyma, bekleme gibi sosyal yemek kuralları

 4. Beslenme Takibi ve Uzman Desteği

Özel eğitim alan bireylerde büyüme geriliği, obezite, kabızlık veya yeme bozuklukları sık görülebilir.

  • Aile + diyetisyen + özel eğitim uzmanı iş birliği çok önemlidir.

  • Düzenli kilo-boy takibi yapılmalıdır.

  • Beslenme günlükleri tutulabilir.

5. Özellikle Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

Bazı özel gereksinim gruplarına özel olarak:

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB):

  • Seçici yeme çok yaygındır.

  • Rutin dışı yiyeceklerde direnç olabilir.

  • Duyusal hassasiyetler nedeniyle bazı yiyecek türleri (örneğin çıtır, yumuşak, kokulu) reddedilir.

Down Sendromu:

  • Metabolizma yavaş olabilir → kilo kontrolü önemli.

  • Kabızlık yaygındır → lifli gıdalar artırılmalıdır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB):

  • Şekerli ve katkı maddeli yiyeceklerden uzak durmak faydalı olabilir.

  • Dikkati destekleyen omega-3 içeren gıdalar önerilebilir (balık, ceviz, keten tohumu).

 

MİLLİ TAKIMLAR ANTRENÖRÜ: SEFER GÜNEŞ

TEL: 0545 218 78 58